Sinemanın Doğuşu ve Lumiere Kardeşler

0
2772

İşte herşey böyle başladı. Azmin zaferiydi o anlar.Trenin gara girişi sinema tarihinin ilk filmi yıl 1895 Lumiere kardeşlerin çektiği, tarihteki ilk halka açık film gösterimi olan bu filmin can alıcı noktası ise ilk gösteriminde izleyiciler ‘Tren bizi ezecek!’ diyerek kendilerini gösterimin yapıldığı kafeden dışarı atmışlar.
Amerika’da ve başka ülkelerde sinema üzerine araştırmalar ilerlerken, Fransa bu alanda öncü olarak ortaya çıkmaya hazırlanıyordu. XIX. Yüzyılın ikinci yarısı boyunca yoğunlaşan çalışmaların meydana getirdiği birikimi iyi kullanan Louis ve Auguste Lumiere kardeşler, “cinematographe” (sinematograf) adını verdikleri ilk sinema makinesini tamamladılar ve 13 Şubat 1895’te Fransa için patentini aldılar.
Babaları Antoine Lumiere resim öğretmenliği yaptıktan sonra, Lyon’da fotoğrafçılığa başlamış, çok geçmeden fotoğraf malzemesi üreterek, kısa sürede işini büyütmüştü. İki oğlu ve birkaç işçiyle birlikte çalıştığı fabrikası günde dört bin metre fotoğraf kağıdı üretebilecek duruma gelmişti. Ne var ki, baba Antoine’ın çocukları üretimle yetinmiyor, fotoğraf uygulamalarının bilimsel yönüne de ilgi duyuyor, hareketin fotoğrafını çekerek bir perdeye yansıtmanın düşünü kuruyorlardı. Baba Lumiere Paris’e yaptığı bir iş gezisi sırasında, bir kinetoskop alarak Lyon’a getirir. 6000 franka satın aldığı kinetoskop, Amerikalı Edison’un ürettiği tek kişilik bir sinemadır. Büyük bir kutunun içinde, bir lambanın ışığında oynayan 35 mm’lik kısa filmleri, seyirci kutunun üstündeki mercekli bir bakaçtan izler. Louis Lumier kinetoskoptaki görüntüyü, yüzlerce kez büyüterek bir perdeye yansıtabilmenin yolunu arar. Auguste Lumiere anılarında şöyle der:
“Edison’ın kinetoskopu, bizi kalabalık bir salondaki seyircilere, hareket eden insanları, nesneleri bir perde üzerinde, gerçeğe uygun bir biçimde gösterebilme düşüncesine yöneltti. 1894 yılı sonuna doğru bir sabah kardeşimin odasına gittiğimde, bana rahatsızlandığı için gece uyuyamadığını ve düşündüklerimizi gerçekleştirebilecek bir düzenek tasarladığını söyledi. Görüntü içeren film, kenarlarına açılacak deliklere sırayla girecek tırnaklar aracılığıyla, dikiş makinesindeki yönteme benzer bir biçimde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirilecekti. Kardeşim bir gecede sinematografı bulmuştu.” 
Fotoğraf malzemeleriyle ilgili uluslar arası bir teşebbüsün sahibi olan Antoine Lumiere, çalışma müdürü Carpentier’e Edison’un kinetoscopunu söktürdü. Bu durumda Lumiere süresi dolan patenti kaptı ve oğulları Auguste ve Louis’in adına da ‘Cinématographe Lumiere’ olarak bir patent aldı. Bu ilk sinematograf, hem alıcı hem de gösterici işlevi görüyordu. Alıcının çektiği görüntülerin basımı da sinematografın içinde gerçekleşiyordu. En önemlisi, görüntüleri gerçeğe en yakın bir biçimde perdeye yansıtabilmek için gerekli hız bulunmuştu. Lumiere Kardeşler’in ilk filmlerinde objektifin önünden saniyede 15 film görüntüsü geçiyordu. Oysa Edison dakikada 48 görüntülük bir hız uygulamıştı. Sessiz sinema 1920-1922 yılına kadar saniyede 16 görüntü, daha sonra saniyede 18 görüntü kullanacaktı. Sesli sinemaya geçildiğinde, sesin de film üzerine işlenebilmesi için bu sayı saniyede 24 görüntüye yükseltilecekti.
Hem kamera, hem de baskı makinesi olarak kullanılabilen bu aygıtta, film şeridinin hareketini “tırnak itişli’ bir mekanizma sağlıyordu. Çok da hafif olun bu aygıtın adı Cinematograph’ dı. Elle kurulabildiğinden ver hafifliğinden ötürü her yere taşınabilen Cinematograph‘da merceğin arkasından saniyede 16 kare akıyordu: 16 kare bir yandan filmden tasarruf sağlıyor, bir yandan da projeksiyon. sırasında daha az gürültü çıkarıyordu. Edison, aygıtlarının elektrikle çalışmasında ısrar ederek bu alandaki üstünlüğü elinden kaçırmıştı. Louis Lumiere, titiz, ayrıntıların mükemmeliyetine düşkün bir insan olduğundan, gelişkin bir mühendislik ürünü olan kamerası 50 yıl sonra bile gayet iyi çalışıyordu.

lumieri-naceduli (1)Louis ve Auguste Lumiere

Cinematographe_Lumiere1Lumiere Kardeşler ilk kez 13 Şubat 1895’te sinematograf için buluş belgesi aldıktan sonra, 22 Mart 1895’te Paris’te Rue de Rennes’deki Socite d’Encouragement Pour l’Industrie Nationale’de (Ulusal Sanayi Destekleme Derneği) ilk kez sinematograf oynattılar ve Lyon’da ki Lumiere Fabrikasından İşçilerin Çıkışı adlı bir dakikadan biraz daha uzun süren filmi gösterdiler. Bu gösteriyi Nisan ayında Sorbonne’da, 12 Haziran’da Lyon’da Fotoğrafçılık Kongresinde, 10 Kasımda Brüksel’de Fotoğrafçılar Birliğinde, 16 Kasımda yine Sorbonne’da yapılan gösteriler izledi, 28 Aralık 1895’te ise halka açık ilk gösteri gerçekleştirildi. Baba Lumier bu gösteri için aralarında Robert Houdin Tiyatrosu’nun üstündeki bir fotoğraf stüdyosunun da bulunduğu çeşitli yerleri incelemiş, gösteriyi Grand Cafe alt katındaki, bir ara bilardo salonu olarak kullanılmış olan Salon des İndiens’de karar kılmıştı. Lumiere Kardeşler ilk gösteride on film oynattılar. Gösteri yaklaşık yarım saat sürdü. Program şöyle tanıtılıyordu: “Auguste ve Louis Lumiere icat ettikleri bu aygıt, belirli bir süre boyunca objektifin önünde gelişen hareketleri, birbirini izleyen bir dizi fotoğrafla saptar, sonra bunların görüntülerini bir salondaki perde üzerinde hareketli olarak gösterir”. İlk gösteride şu filmler yer aldı: 

sinematarihi-228 Aralık 1895’ teki ilk afiş ve gösterinin yapıldığı yerin bugunkü hali.

Lyon’daki Lumiere Fabrikası’nın İşçilerin Çıkışı, Bebeğin Kavgası, Tuileries Havuzu, Bir Trenin Gara Gelişi, Alay, Nalbant, Kağıt Oyunu, Ayrık Otları, Duvar, Deniz.
sinematarihi-3Ücretli bu gösteriyi 35 kişi izledi. İlk programda 3 dakikadan fazla sürmeyen 10 film birden gösterilmişti. Özellikle, “Arrivee du Train en Gare de La Ciotat” (Trenin La Ciotat Garına Gelişi) filmi büyük ilgi görmüştü. Bu gösterilerde, üstlerine doğru gelen treni görünce izleyicilerin sandalyelerin altına saklanmaya çalıştıkları söylenir.

sinematarihi-4

HENÜZ YORUM YOK

CEVAP VER